Ο αφθώδης πυρετός (Foot-and-Mouth Disease – FMD) βρίσκεται ψηλά στη λίστα των ζωονόσων που παρακολουθούν στενά οι κτηνιατρικές υπηρεσίες διεθνώς, καθώς χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά υψηλή μεταδοτικότητα και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές οικονομικές απώλειες στον πρωτογενή τομέα. Η νόσος προσβάλλει αποκλειστικά ζώα με διχαλωτή οπλή, όπως βοοειδή, αιγοπρόβατα και χοίρους, ενώ δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο.
Ο ιός που προκαλεί τη νόσο μπορεί να εξαπλωθεί γρήγορα μέσω άμεσης επαφής μεταξύ ζώων, μολυσμένων ζωοτροφών ή νερού, ρούχων, εξοπλισμού ή μεταφορικών μέσων. Σε περιοχές με πυκνή κτηνοτροφική δραστηριότητα, η μετάδοση μπορεί να γίνει και αερογενώς σε μικρές αποστάσεις, γεγονός που καθιστά την επιτήρηση και τα μέτρα βιοασφάλειας κρίσιμης σημασίας.
Τα συμπτώματα στα ζώα περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, φουσκάλες στο στόμα και στα πόδια, έντονη σιελόρροια, δυσκολία στη μετακίνηση και απότομη μείωση της γαλακτοπαραγωγής. Παρότι η νόσος σπάνια είναι θανατηφόρος για τα ενήλικα ζώα, οι παραγωγικές απώλειες είναι μεγάλες και οδηγούν συχνά σε επιβολή καραντίνας, περιορισμούς στις μετακινήσεις και σημαντική οικονομική επιβάρυνση των κτηνοτροφικών μονάδων.
Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τον αφθώδη πυρετό. Η διαχείριση βασίζεται στην πρόληψη, στον εμβολιασμό όπου επιτρέπεται και σε αυστηρά μέτρα βιοασφάλειας. Σε περιπτώσεις επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, εφαρμόζονται πρωτόκολλα θανάτωσης των μολυσμένων ζώων για τον περιορισμό της εξάπλωσης, όπως προβλέπει ο Παγκόσμιος Οργανισμός για την Υγεία των Ζώων.
Η Τουρκία αντιμετωπίζει επαναλαμβανόμενες εστίες της νόσου τα τελευταία χρόνια, γεγονός που διατηρεί την Ελλάδα σε κατάσταση διαρκούς επαγρύπνησης, παρότι η χώρα παραμένει ελεύθερη αφθώδους πυρετού εδώ και δεκαετίες. Οι κτηνιατρικές αρχές παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στις γειτονικές περιοχές, ενώ ο πρωτογενής τομέας στη Θεσσαλία και τη Βόρεια Ελλάδα εκφράζει ανησυχία για τις πιθανές επιπτώσεις που θα είχε η εμφάνιση κρούσματος.
Η έγκαιρη επιτήρηση, η συστηματική ενημέρωση των παραγωγών και η εφαρμογή μέτρων προστασίας αποτελούν τον μοναδικό αποτελεσματικό τρόπο πρόληψης μιας νόσου που θα μπορούσε να πλήξει καίρια την ελληνική κτηνοτροφία.
Σύνταξη: offnetwork.gr — Διασταύρωση πηγών από WOAH, FAO