Η Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού τιμάται κάθε χρόνο στις 20 Νοεμβρίου, ημερομηνία που σηματοδοτεί την υιοθέτηση από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού το 1989. Το κείμενο αυτό παραμένει η πλέον ευρέως αποδεκτή διεθνής συμφωνία για τα ανθρώπινα δικαιώματα, έχοντας επικυρωθεί από σχεδόν όλα τα κράτη του κόσμου.
Η Σύμβαση καθορίζει 54 άρθρα που καλύπτουν τέσσερις βασικούς άξονες: δικαιώματα επιβίωσης, ανάπτυξης, προστασίας και συμμετοχής. Η Ελλάδα την επικύρωσε το 1992, ενσωματώνοντας στον εθνικό νόμο ένα πλαίσιο που θέτει ως προτεραιότητα την προστασία της παιδικής ηλικίας και την πρόσβαση σε ίσες ευκαιρίες.
Παρά την καθολική αναγνώριση της Σύμβασης, τα στοιχεία σε παγκόσμιο επίπεδο δείχνουν ότι εκατομμύρια παιδιά εξακολουθούν να στερούνται βασικά δικαιώματα. Η φτώχεια, οι συγκρούσεις, οι εκτοπισμοί, η έλλειψη πρόσβασης στην εκπαίδευση και οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης επιβαρύνουν δραματικά την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανηλίκων. Παιδιά ακρωτηριάζονται ή χάνουν τη ζωή τους σε εμπόλεμες ζώνες, ορφανεύουν από ασθένειες και βρίσκονται εκτεθειμένα σε μορφές βίας ή εκμετάλλευσης.
Η UNICEF επισημαίνει ότι, ακόμη και σήμερα, ένα στα πέντε παιδιά δεν φοιτά στο σχολείο, ενώ περίπου 160 εκατομμύρια ανήλικοι εργάζονται σε συνθήκες που παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματα. Τα στοιχεία αυτά υπογραμμίζουν ότι η πρόοδος δεν είναι δεδομένη και ότι η προστασία των παιδιών απαιτεί συνεχή πολιτική δέσμευση και κοινωνική εγρήγορση.
Το μήνυμα της ημέρας υπενθυμίζει ότι η προστασία της παιδικής ηλικίας αποτελεί θεμέλιο μιας δίκαιης και βιώσιμης κοινωνίας. Η εξασφάλιση πρόσβασης στην εκπαίδευση, η υγειονομική κάλυψη, η ασφάλεια και η δυνατότητα συμμετοχής στη δημόσια ζωή συνιστούν αναγκαίες προϋποθέσεις για την οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος για κάθε παιδί.