Ο Τζιοβάνι Μπατίστα Καστάνια ανέβηκε στον παπικό θρόνο στις 15 Σεπτεμβρίου 1590, παίρνοντας το όνομα Ουρβανός Ζ΄. Η θητεία του διήρκεσε μόλις δώδεκα ημέρες, καθώς πέθανε στις 27 Σεπτεμβρίου από ελονοσία, πριν προλάβει να στεφθεί επίσημα. Κι όμως, ο «πάπας των 12 ημερών» άφησε το δικό του αποτύπωμα στην ιστορία με αποφάσεις που προκάλεσαν εντύπωση και συζητούνται μέχρι σήμερα.
Γεννημένος στη Ρώμη το 1521, με σπουδές στο κανονικό και αστικό δίκαιο, υπηρέτησε για δεκαετίες τη Ρωμαϊκή Κουρία ως διπλωμάτης και απεσταλμένος σε ισχυρές ευρωπαϊκές αυλές. Η φήμη του για ακεραιότητα τον ανέδειξε σε συμβιβαστική λύση στο κονκλάβιο του 1590. Από την πρώτη στιγμή έδειξε διάθεση κοινωνικής πολιτικής: επιδοτήσεις στους αρτοποιούς για φθηνότερο ψωμί, περιορισμό των πολυτελών δαπανών της αυλής, έργα υποδομής που χρηματοδότησε από την προσωπική του περιουσία και ρητή απαγόρευση του νεποτισμού, σε μια εποχή που οι συγγενείς των παπών πλούτιζαν εις βάρος της Εκκλησίας.
Η πιο εμβληματική του απόφαση, ωστόσο, ήταν η απαγόρευση του καπνίσματος, της μάσησης και της εισπνοής καπνού εντός και εκτός εκκλησιών, με ποινή αφορισμού. Την ώρα που ο καπνός εξαπλωνόταν στην Ευρώπη ως «νέα μόδα», ο Ουρβανός Ζ΄ υπήρξε ο πρώτος που κήρυξε ανοιχτά τον πόλεμο σε μια πρακτική που θεωρούσε ασέβεια προς τον ιερό χώρο και απειλή για την κοινωνία. Το διάταγμα αυτό παρέμεινε σε ισχύ για αιώνες και καταγράφεται ως το πρώτο αντικαπνιστικό μέτρο στην Ευρώπη.
Παρά τον σύντομο βίο του στον παπικό θρόνο, η παρακαταθήκη του έμεινε ζωντανή. Οι οικονομικές του μεταρρυθμίσεις λειτούργησαν υπέρ των αδυνάτων, η περιουσία του δόθηκε σε προίκα για φτωχά κορίτσια και το αντικαπνιστικό του διάταγμα αποτέλεσε ιστορικό ορόσημο. Η σορός του βρίσκεται σήμερα στη Σάντα Μαρία σόπρα Μινέρβα, δίπλα στο Πάνθεον, και η μνήμη του συνοδεύεται από την ειρωνεία ενός πάπα που κυβέρνησε ελάχιστες μέρες, αλλά άφησε πίσω του μια παρακαταθήκη αιώνων.