Περίπου 200 μαχητές της Χαμάς που παραμένουν οχυρωμένοι στην περιοχή της Ράφα φαίνεται ότι αμφισβητούν στην πράξη την εφαρμογή του ειρηνευτικού σχεδίου που προωθεί η κυβέρνηση Τραμπ για τη Λωρίδα της Γάζας, δημιουργώντας νέα εμπόδια στην εύθραυστη εκεχειρία που έχει τεθεί σε ισχύ από τις 14 Οκτωβρίου.
Στην πρώτη φάση του σχεδίου είχε προβλεφθεί μεταξύ άλλων η απελευθέρωση ομήρων από τη Χαμάς και η αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας από το Ισραήλ. Ωστόσο μέχρι σήμερα, σύμφωνα με διεθνείς αναφορές, δεν έχουν τηρηθεί πλήρως οι αμοιβαίες δεσμεύσεις: η παράδοση ομήρων και η σταθερή ροή ανθρωπιστικής βοήθειας παραμένουν αμφισβητούμενα σημεία. Η Χαμάς ανακοίνωσε ότι διατηρεί ακόμη υπό κράτηση τις σορούς πέντε ομήρων, ενώ υποστηρίζει πως θα παραδώσει μία εξ αυτών ως κίνηση καλής θέλησης.
Αξιωματούχοι του ισραηλινού στρατού δηλώνουν ότι δεκάδες ένοπλοι εξακολουθούν να κινούνται σε δίκτυο σηράγγων εντός και γύρω από τη Ράφα μια παρουσία που, κατά το Ισραήλ, απειλεί την εφαρμογή της συμφωνίας και δικαιολογεί τις επαναλαμβανόμενες αεροπορικές επιχειρήσεις ως απάντηση σε επιθέσεις κατά ισραηλινών δυνάμεων. Από την πλευρά της, η Χαμάς υπογραμμίζει ότι «το Ισραήλ φέρει πλήρη ευθύνη» για τις συγκρούσεις που προκύπτουν όταν ισραηλινές δυνάμεις επιχειρούν σε περιοχές όπου, όπως υποστηρίζει, παραμένουν μαχητές.
Το προτεινόμενο πλαίσιο προβλέπει ως δεύτερο στάδιο την αποπομπή οπλισμένων παραγόντων και τη μεταβίβαση της εξουσίας σε προσωρινή διοίκηση τεχνοκρατών υπό ξένη επιτήρηση μία ρύθμιση που η Χαμάς έχει μέχρι στιγμής απορρίψει. Η άρνησή της να αποδεχθεί την αποστρατικοποίηση και την παραίτηση από την πολιτική εξουσία καθιστά αβέβαιη την προοπτική μιας ευρύτερης πολιτικής λύσης και ενισχύει τις επιφυλάξεις διεθνών μεσολαβητών.
Στην ατζέντα των επόμενων ημερών βρίσκεται η επίσκεψη του Στιβ Γουίτκοφ, ειδικού απεσταλμένου της αμερικανικής κυβέρνησης για τη Μέση Ανατολή, και του Τζάρεντ Κούσνερ, που αναμένεται να φτάσουν στην περιοχή, με στόχο το «σφίξιμο» της υλοποίησης του σχεδίου και την προώθηση τεχνικών λύσεων για την ασφαλή έξοδο και αφοπλισμό μικρών ομάδων μαχητών. Αξιωματούχοι που υποστηρίζουν τη συμφωνία επισημαίνουν ότι η συμπεριφορά των περίπου 200 μαχητών στη Ράφα μπορεί να λειτουργήσει ως μικρογραφία της ευρύτερης πρόκλησης: αν παραδώσουν όπλα και ενταχθούν σε ειρηνικές διαδικασίες, αυτό θα δώσει θετικό στίγμα· αν όχι, η συμφωνία κινδυνεύει να καταρρεύσει.
Διεθνείς παρατηρητές και διπλωμάτες σημειώνουν επίσης ότι η διαχείριση αυτής της κρίσιμης φάσης θα κριθεί από την ικανότητα των μεσολαβητών να εξασφαλίσουν εγγυήσεις για την ασφάλεια, την ελάφρυνση της ανθρωπιστικής κρίσης και την αξιοπιστία των δεσμεύσεων και από τις δύο πλευρές. Στο παρασκήνιο, ο φόβος είναι ότι η υπόθεση της Ράφα μπορεί να γίνει όχημα νέας κλιμάκωσης, ειδικά εάν το Ισραήλ προχωρήσει σε ευρύτερες επιχειρήσεις για να «καθαρίσει» περιοχές που θεωρεί επικίνδυνες.
Ενώ η διεθνής κοινότητα καλεί σε αποκλιμάκωση και σε αδιάλειπτη ανθρωπιστική βοήθεια, η πραγματικότητα στο έδαφος δείχνει πως τα μικρά, τοπικά σημεία έντασης όπως η παραμονή οπλισμένων ομάδων στη Ράφα έχουν τη δύναμη να ανατρέψουν ακόμα και προκαθορισμένα σχέδια συμφιλίωσης. Οι επόμενες κινήσεις των μεσολαβητών και η ανταπόκριση της Χαμάς στις πιέσεις για αφοπλισμό θα καθορίσουν αν το σχέδιο Τραμπ θα περάσει από τη φάση των διακηρύξεων στην πράξη, ή αν θα παγιδευτεί σε έναν νέο κύκλο αμφισβήτησης και συγκρούσεων.