Η αποχώρηση του Αντρίι Γερμάκ από τη θέση του επικεφαλής της προεδρικής διοίκησης στην Ουκρανία σηματοδοτεί τη σοβαρότερη κυβερνητική ανατροπή από την έναρξη της ρωσικής εισβολής το 2022. Ο στενότερος συνεργάτης του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο άνθρωπος που διαχειρίστηκε κρίσιμες διεθνείς επαφές και διαπραγματεύσεις σε τέσσερα χρόνια πολέμου, παραιτήθηκε μετά από έρευνα κατά της διαφθοράς στην κατοικία του.
Ο Γερμάκ, για πολλούς η δεύτερη ισχυρότερη πολιτική φιγούρα της χώρας, αποτελεί μέχρι σήμερα το υψηλότερο στέλεχος που απομακρύνεται στο πλαίσιο της διευρυνόμενης έρευνας διαφθοράς, η οποία έχει ήδη οδηγήσει δύο υπουργούς στην έξοδο. Η παραίτηση αφήνει τον Ουκρανό πρόεδρο περισσότερο απομονωμένο πολιτικά, την ώρα που το Κίεβο δέχεται αυξημένες πιέσεις από τις ΗΠΑ για συζητήσεις ειρήνευσης με τη Ρωσία.
Οι ουκρανικές αρχές δεν έχουν ανακοινώσει το ακριβές αντικείμενο της έρευνας, με τον Γερμάκ να δηλώνει ότι συνεργάζεται πλήρως. Σύμφωνα με πηγές της αντιδιαφθοράς, η υπόθεση σχετίζεται με υπεξαίρεση και μίζες ύψους 100 εκατ. δολαρίων στον κλάδο της πυρηνικής ενέργειας. Το σκάνδαλο έχει προκαλέσει σοβαρή αναστάτωση στην κοινή γνώμη, σε μια περίοδο συνεχών επιθέσεων στις ενεργειακές υποδομές και εκτεταμένων διακοπών ρεύματος και θέρμανσης.
Η δημόσια πίεση προς τον πρόεδρο είχε αυξηθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες, καθώς πολιτικά στελέχη ζητούσαν την αντικατάσταση του Γερμάκ, παρά το γεγονός ότι επισήμως δεν είχε κατονομαστεί ως ύποπτος. Η αποχώρησή του ήρθε λίγες ώρες μετά την έφοδο στο σπίτι και στο γραφείο του στο Κίεβο.
Ο Ζελένσκι ανακοίνωσε την παραίτηση στο βραδινό του διάγγελμα, ευχαριστώντας τον για τον ρόλο του στις επαφές με δυτικούς ηγέτες. Τόνισε ότι η επιλογή νέου επικεφαλής της προεδρικής διοίκησης θα γίνει άμεσα, ενώ ξεκαθάρισε ότι στόχος είναι να αποφευχθούν «φήμες και εικασίες».
Η αποχώρηση του Γερμάκ συμπίπτει με κρίσιμη καμπή στο μέτωπο. Οι ρωσικές δυνάμεις πιέζουν στην Ποκρόβσκ, ενώ η Μόσχα δηλώνει πως το αμερικανικό σχέδιο ειρήνης μπορεί να αποτελέσει «βάση για διαπραγματεύσεις», με προϋπόθεση την ουκρανική αποχώρηση από συγκεκριμένα εδάφη. Στο παρασκήνιο, η Ουκρανία δέχεται πιέσεις να εξετάσει παραχωρήσεις, σε μια χρονική στιγμή όπου οι ελλείψεις προσωπικού και στρατιωτικών μέσων είναι έντονες.
Την ίδια στιγμή, οι Βρυξέλλες υπενθυμίζουν ότι η μάχη κατά της διαφθοράς αποτελεί προϋπόθεση για την ενταξιακή πορεία της χώρας. Οι ανεξάρτητες αρχές κατά της διαφθοράς, οι οποίες ενισχύθηκαν μετά το 2022, καταγγέλλουν ότι συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν πιέσεις από πολιτικά και επιχειρηματικά συμφέροντα.
Η παραίτηση κλείνει έναν πολιτικό κύκλο για τον Γερμάκ, ο οποίος από την προεκλογική εκστρατεία του 2019 μέχρι σήμερα υπήρξε κεντρικός διαμορφωτής της ουκρανικής στρατηγικής. Ο ίδιος είχε μόλις επιστρέψει από τη Γενεύη, όπου ηγήθηκε των συνομιλιών με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο σχετικά με το νέο ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ.
Παρότι δεν έχει επισήμως εμπλακεί ως ύποπτος, η πολιτική φθορά και η σκιά του σκανδάλου φαίνεται πως ξεπέρασαν τα όρια αντοχής του Κιέβου, οδηγώντας σε μια εξέλιξη που αναμένεται να επηρεάσει τόσο τις διαπραγματεύσεις όσο και τη συνολική πολιτική σταθερότητα της χώρας.
Σύνταξη: offnetwork.gr — Διασταύρωση πληροφοριών από Kathimerini, Reuters, New York Times, Washington Post.