Η παγκόσμια γονιμότητα μειώνεται με ταχύτερους ρυθμούς από κάθε πρόβλεψη, οδηγώντας σε μια πληθυσμιακή συρρίκνωση που αναμένεται πολύ νωρίτερα από τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Economist, γεννήσεις καταγράφουν κατακόρυφη πτώση σχεδόν σε όλες τις ηπείρους, από την Τουρκία και την Ινδία έως την Κολομβία και τη Γαλλία, με τους δείκτες να κινούνται πολύ κάτω από το όριο αναπλήρωσης.
Στην Τουρκία ο δείκτης γονιμότητας έπεσε στο 1,48 παιδιά ανά γυναίκα το 2024, ενώ στην Κολομβία περιορίστηκε ακόμη και κάτω από το 1. Η Ινδία έχει ήδη περάσει σε τροχιά υπογεννητικότητας, η Γαλλία κατέγραψε λιγότερες γεννήσεις από το 1806 και η Ιταλία σημείωσε ιστορικό χαμηλό. Η Κίνα, με φθίνοντα πληθυσμό, αντιμετωπίζει ήδη τις συνέπειες.
Η ταχύτητα αυτής της πτώσης είναι το μεγαλύτερο σοκ: ο ρυθμός μείωσης διπλασιάστηκε στη δεκαετία του 2000, ξανά τη δεκαετία του 2010 και πλέον οι δείκτες υποχωρούν κατά περίπου 2% ετησίως. Παρά τα στοιχεία, ο ΟΗΕ εξακολουθεί να προβλέπει σταθεροποίηση ή και μικρή ανάκαμψη, με χώρες όπως η Νότια Κορέα να υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν από 0,72 σε 1,3 παιδιά ανά γυναίκα έως το τέλος του αιώνα, μια πρόβλεψη που ειδικοί χαρακτηρίζουν υπεραισιόδοξη.
Η συρρίκνωση σημαίνει ότι το «peak humanity» θα έρθει πιθανώς γύρω στη δεκαετία του 2050, με τον παγκόσμιο πληθυσμό να μην ξεπερνά τα 9 δισεκατομμύρια, αντί για το 2084 και τα 10,3 δισ. που προβλέπει ο ΟΗΕ. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να επηρεάσει καταλυτικά την οικονομία, περιορίζοντας την αγορά εργασίας και ασκώντας πιέσεις στα συνταξιοδοτικά συστήματα, αλλά και τη γεωπολιτική ισορροπία, με την Αφρική να αποκτά μεγαλύτερο πληθυσμιακό βάρος. Παράλληλα, θα επιφέρει κοινωνικές αλλαγές στην οικογένεια, στην αστική ζωή και στη συμμετοχή στα κοινά.
Όπως σημειώνουν ειδικοί, η ανθρωπότητα βαδίζει προς μια περίοδο χωρίς ιστορικό προηγούμενο, με τη μεγαλύτερη δημογραφική συρρίκνωση μετά τη Μαύρη Πανώλη του 14ου αιώνα.