Οι φόβοι για μια de facto διχοτόμηση της Λωρίδας της Γάζας εντείνονται, καθώς το σχέδιο Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου και την ανοικοδόμηση του παλαιστινιακού θύλακα έχει περιέλθει σε παρατεταμένο αδιέξοδο.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που επικαλείται το Reuters, η εφαρμογή της δεύτερης φάσης του σχεδίου έχει ουσιαστικά «παγώσει», με αποτέλεσμα η ανασυγκρότηση να επικεντρώνεται μόνο στα τμήματα που ελέγχει το Ισραήλ. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται πιθανό να οδηγήσει σε πολυετή εδαφική διαίρεση ανάμεσα στις ζώνες του ισραηλινού στρατού και εκείνες που παραμένουν υπό τον έλεγχο της Χαμάς.
Από τις 10 Οκτωβρίου, όταν τέθηκε σε εφαρμογή η πρώτη φάση, το Ισραήλ ελέγχει περίπου το 53% του εδάφους της Γάζας, συμπεριλαμβανομένων της Ράφα και μεγάλου μέρους της πόλης της Γάζας. Οι κάτοικοι έχουν μετακινηθεί στις βόρειες και δυτικές περιοχές, όπου οι συνθήκες παραμένουν ανθρωπιστικά κρίσιμες.
Η δεύτερη φάση προβλέπει τη δημιουργία μεταβατικής διοίκησης και την ανάπτυξη πολυεθνούς ειρηνευτικής δύναμης, ωστόσο ούτε το Ισραήλ ούτε η Χαμάς αποδέχονται τις προϋποθέσεις. Η Χαμάς αρνείται τον αφοπλισμό, το Ισραήλ απορρίπτει την επιστροφή της Παλαιστινιακής Αρχής, και η Ουάσιγκτον δεν έχει καταφέρει να εξασφαλίσει διεθνή συναίνεση για τη στρατιωτική δύναμη που θα αναλάβει τη μεταβατική περίοδο.
Παράλληλα, η ισραηλινή πλευρά έχει τοποθετήσει τσιμεντένιες οχυρώσεις κατά μήκος της λεγόμενης «κίτρινης γραμμής» μιας προσωρινής γραμμής αναδίπλωσης η οποία κινδυνεύει να εξελιχθεί σε μόνιμο εσωτερικό σύνορο. Στην περιοχή αυτή, οι ισραηλινές δυνάμεις αναπτύσσουν υποδομές και ελέγχουν πλήρως την ασφάλεια.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, χωρίς πίεση από τις ΗΠΑ για να αποδεχθεί το Ισραήλ την εμπλοκή της Παλαιστινιακής Αρχής, «το σχέδιο δεν μπορεί να προχωρήσει πέρα από την εκεχειρία». Η υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Ιβέτ Κούπερ προειδοποίησε ότι «η Γάζα κινδυνεύει να παγιδευθεί ανάμεσα στην ειρήνη και τον πόλεμο».
Η ανθρωπιστική κατάσταση παραμένει δραματική: εκατομμύρια κάτοικοι ζουν σε συνθήκες εξαθλίωσης, με τη διεθνή βοήθεια να καλύπτει μόλις το ελάχιστο ποσοστό των αναγκών. Ο οικονομικός φόρτος της ανοικοδόμησης υπολογίζεται στα 70 δισ. δολάρια, ενώ οι χώρες του Κόλπου αποφεύγουν να συνεισφέρουν χωρίς σαφή δέσμευση για παλαιστινιακό κράτος.
Αναλυτές προειδοποιούν πως, εάν η «κίτρινη γραμμή» παγιωθεί ως σύνορο, η Γάζα θα εισέλθει σε μια νέα περίοδο de facto κατοχής, η οποία θα επιτείνει την απομόνωση του παλαιστινιακού λαού και θα παγώσει κάθε προοπτική πολιτικής λύσης.
Σύνταξη: offnetwork.gr — Διασταύρωση πηγών από Kathimerini, Reuters, Al Jazeera English, BBC Middle East, Haaretz, DW Arabic