Οι ιταλοί δικαστές, επιβεβαιωμένοι από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απέρριψαν τη μεταφορά μεταναστών που διασώζονται στη Μεσόγειο στην Αλβανία, επικαλούμενοι την ευρωπαϊκή νομοθεσία που απαγορεύει τον χαρακτηρισμό ολόκληρης χώρας ως «ασφαλούς» όταν μη ασφαλείς είναι συγκεκριμένες περιοχές ή κατηγορίες προσφύγων. Τον Νοέμβριο του 2023 η κυβέρνηση Μελόνι είχε υπογράψει με τον Έντι Ράμα συμφωνία για δύο ιταλο αλβανικά κέντρα μεταφοράς διασωθέντων, αλλά οι δικαστές διέταξαν την επιστροφή τους στην Ιταλία ασκώντας δικαστικό έλεγχο στον χαρακτηρισμό «ασφαλών χωρών».
Στη σημερινή απόφαση το ΔΕΕ αναγνωρίζει ότι ένα κράτος-μέλος μπορεί να εκδώσει νομική πράξη που χαρακτηρίζει τρίτη χώρα «ασφαλή», ωστόσο επισημαίνει ότι αυτή υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο και οι πηγές που τη στηρίζουν πρέπει να είναι επαρκώς τεκμηριωμένες, ιδίως όταν στη λίστα περιλαμβάνονται χώρες όπως Μπανγκλαντές, Τυνησία και Αίγυπτος, όπου μειονότητες βρίσκονται σε επισφαλή θέση. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει επίσης την επικείμενη αλλαγή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας τον Ιούνιο του 2026, η οποία θα προβλέπει εξαιρέσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες προσώπων, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο επίσπευσης αυτής της προθεσμίας.
Η κυβέρνηση Μελόνι εξέφρασε έντονη δυσαρέσκεια, σχολιάζοντας ότι εκπλήσσει η απόφαση του ΔΕΕ, το οποίο, όπως υποστηρίζει, υπερέβη τις αρμοδιότητές του διεκδικώντας ευθύνες που ανήκουν στην πολιτική. Κατήγγειλε επίσης ότι με την απόφαση «κάθε δικαστής αποκτά εξουσία να αποφασίζει όχι μόνο για μεμονωμένες υποθέσεις αλλά για τη συνολική μεταναστευτική πολιτική», υπονομεύοντας τα περιθώρια δράσης κυβερνήσεων και κοινοβουλίων.