Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιταχύνει τις αλλαγές στο καθεστώς φορολόγησης των μικρών πακέτων, παρεμβαίνοντας στο μοντέλο που χρησιμοποιούν οι μεγάλοι ασιατικοί κολοσσοί ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως οι Temu, Shein και Alibaba. Μετά τη συνεδρίαση του Ecofin, οι υπουργοί Οικονομικών αποφάσισαν να εξετάσουν άμεσα την κατάργηση της απαλλαγής από δασμούς για αποστολές αξίας κάτω των 150 ευρώ, ανοίγοντας τον δρόμο για αυξημένο κόστος αγορών από το εξωτερικό ήδη από το 2026.
Η αρχική πρόβλεψη έκανε λόγο για εφαρμογή του μέτρου το 2028, στο πλαίσιο της συνολικής μεταρρύθμισης της τελωνειακής ένωσης. Ωστόσο, η αύξηση του όγκου δεμάτων από την Κίνα και οι πιέσεις ευρωπαϊκών εμπορικών φορέων οδήγησαν σε επίσπευση. Από το πρώτο τρίμηνο του 2026, θα εξεταστεί η επιβολή «εξόδων διεκπεραίωσης» σε κάθε μικρό δέμα που εισέρχεται στην ΕΕ, με μεταβατικό σύστημα να ενεργοποιείται στις αρχές του έτους.
Σύμφωνα με το ανακοινωθέν του Συμβουλίου, οι νέες ρυθμίσεις θα λειτουργήσουν έως ότου τεθεί σε πλήρη εφαρμογή ο ευρωπαϊκός κόμβος τελωνειακών δεδομένων το 2028. Στόχος είναι η διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού, καθώς σήμερα οι πλατφόρμες χαμηλού κόστους επωφελούνται από το καθεστώς de minimis, αποστέλλοντας εκατομμύρια δέματα χωρίς δασμούς και με περιορισμένους ποιοτικούς ελέγχους.
Η ΕΣΕΕ είχε προειδοποιήσει από το καλοκαίρι ότι η ανεξέλεγκτη άνοδος των ασιατικών πλατφορμών προκαλεί σημαντικές απώλειες στο εγχώριο λιανεμπόριο. Στο υπόμνημα που κατέθεσε προς τον πρωθυπουργό, ο πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Σταύρος Καφούνης έκανε λόγο για «αθέμιτο ανταγωνισμό», επισημαίνοντας ότι οι τοπικές επιχειρήσεις δυσκολεύονται να ανταγωνιστούν τις τιμές που προσφέρουν οι ψηφιακοί γίγαντες.
Παράλληλα, ειδική μελέτη της Συνομοσπονδίας για τις Temu και Shein αναλύει τη στρατηγική της Κίνας για παγκόσμια τεχνολογική και οικονομική ισχύ, τονίζοντας ότι το μοντέλο εξάρτησης που χτίζεται μέσω των ψηφιακών πλατφορμών έχει ευρύτερες γεωοικονομικές προεκτάσεις. Το κρατικό σχέδιο «Made in China 2025» στοχεύει στη μετατροπή της χώρας σε ηγετική δύναμη στους τομείς της καινοτομίας, της τεχνητής νοημοσύνης και του λιανεμπορίου.
Από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, υπογράμμισε στις Βρυξέλλες ότι η Ελλάδα στηρίζει πλήρως την κατάργηση του ορίου των 150 ευρώ και τάσσεται υπέρ της ταχύτερης εφαρμογής των νέων κανόνων, ακόμη και από τις αρχές του 2026. Όπως ανέφερε, το μέτρο θα ενισχύσει τη διαφάνεια, θα προστατεύσει τους καταναλωτές και θα στηρίξει την ευρωπαϊκή επιχειρηματικότητα.
Ωστόσο, η εφαρμογή των νέων δασμών θα έχει άμεσο αντίκτυπο για τους καταναλωτές. Σε τυπικές αγορές χαμηλής αξίας, η τελική τιμή ενδέχεται να αυξηθεί κατά 15% έως 35%, ενώ σε προϊόντα με υψηλούς δασμούς ή αυξημένα τέλη διαχείρισης οι επιβαρύνσεις μπορεί να αγγίξουν 40% έως 50%. Για παράδειγμα, προϊόν των 12 ευρώ που σήμερα παραδίδεται μόνο με ΦΠΑ, μπορεί να φτάσει τα 15–16 ευρώ, ενώ σε περιπτώσεις ένδυσης η αύξηση μπορεί να φτάσει ακόμη και το 45%.
Το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο σηματοδοτεί ένα σαφές μήνυμα προς τις ασιατικές πλατφόρμες: η αγορά του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ευρώπη εισέρχεται σε φάση αυστηρότερης εποπτείας και μεγαλύτερης ισορροπίας ανταγωνισμού. Το επόμενο έτος θα είναι καθοριστικό για τον τρόπο με τον οποίο θα προσαρμοστούν τόσο οι πλατφόρμες όσο και οι καταναλωτές.