Οι πλούσιες χώρες του Κόλπου, που για δεκαετίες ταυτίστηκαν με το πετρέλαιο και τα πετροδολάρια, επιχειρούν τώρα μια εντυπωσιακή μεταστροφή. Με άφθονους ενεργειακούς πόρους και τεράστια κρατικά επενδυτικά ταμεία, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ δαπανούν δισεκατομμύρια δολάρια για να εξελιχθούν σε νέο παγκόσμιο κόμβο τεχνητής νοημοσύνης, φιλοδοξώντας να αναδιαμορφώσουν τη γεωοικονομία της περιοχής.
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, σχεδιάζουν μεγάλης κλίμακας κέντρα δεδομένων σε συνεργασία με τεχνολογικούς κολοσσούς όπως η Microsoft και η OpenAI, επενδύοντας παράλληλα στην αγορά εκατομμυρίων μικροεπεξεργαστών από Nvidia και AMD. Οι κινήσεις αυτές, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, έχουν προκαλέσει ανησυχία στην Ουάσιγκτον για πιθανή μεταφορά αμερικανικής τεχνολογίας σε τρίτες χώρες, γεγονός που ώθησε τους ηγέτες της περιοχής να επιδιώξουν άμεση προσέγγιση με την κυβέρνηση Τραμπ.
Κατά την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου τον Μάιο του 2025, οι τρεις χώρες υπέγραψαν σειρά συμφωνιών στρατηγικής συνεργασίας, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή τους στη συμμαχία με τις ΗΠΑ. Ως αποτέλεσμα, οι περιορισμοί στις εξαγωγές προηγμένων επεξεργαστών χαλάρωσαν, δίνοντας στα κράτη του Κόλπου την ευκαιρία να προχωρήσουν σε επενδύσεις άνω των 15 δισ. δολαρίων σε υποδομές τεχνητής νοημοσύνης έως το 2029.
Η νέα αυτή «ψηφιακή μετάβαση» αλλάζει τη φυσιογνωμία της περιοχής. Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να προσελκύσουν επιστήμονες και μηχανικούς από όλο τον κόσμο, προσφέροντας υψηλές αμοιβές, ταχεία αδειοδότηση και ρυθμιστικό περιβάλλον χωρίς γραφειοκρατία. Όπως ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, Σαμ Άλτμαν, «η Μέση Ανατολή κινείται με ρυθμούς που θυμίζουν τη Σίλικον Βάλεϊ στα πρώτα της χρόνια».
Ωστόσο, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η μετάβαση αυτή δεν θα είναι εύκολη. Παρά τις επενδύσεις, η έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού παραμένει κρίσιμο εμπόδιο: στη Σαουδική Αραβία, οι διαθέσιμες θέσεις ειδικών AI καλύπτονται μόλις κατά 50%, ενώ οι εγχώριες startups προσπαθούν να προσελκύσουν ταλέντα από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Επιπλέον, ζητούμενο παραμένει η πολιτική σταθερότητα και η διαφάνεια του ρυθμιστικού πλαισίου. Οι πρόσφατες επιθέσεις στη Ντόχα ανέδειξαν τους γεωπολιτικούς κινδύνους της περιοχής, ενώ οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκφράζουν ανησυχίες για τη συνεργασία δυτικών εταιρειών με καθεστώτα που περιορίζουν την ελευθερία έκφρασης.
Παρά τα εμπόδια, η πορεία φαίνεται καθορισμένη. Οι χώρες του Κόλπου επιδιώκουν να μετατρέψουν την οικονομία του πετρελαίου σε οικονομία δεδομένων, φιλοδοξώντας να γίνουν το νέο επίκεντρο της παγκόσμιας τεχνολογικής ανάπτυξης από τη Σίλικον Βάλεϊ έως το Αμπού Ντάμπι.