Στην υλοποίηση ενός νέου μοντέλου αυτόματης είσπραξης του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας προσανατολίζεται η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, με βασικό στόχο τον περιορισμό της φοροδιαφυγής και τη σταθεροποίηση των δημοσίων εσόδων. Το σχέδιο προβλέπει ότι σε κάθε ηλεκτρονική συναλλαγή θα αποδίδεται άμεσα στην εφορία ένα μέρος του ΦΠΑ που εισπράττει η επιχείρηση, πριν από την περιοδική δήλωση και την τελική εκκαθάριση.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το ποσό που θα παρακρατείται αυτόματα μπορεί να αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο ποσοστό του ΦΠΑ της συναλλαγής, όπως για παράδειγμα 30% ή 50%, ενώ το υπόλοιπο θα συμψηφίζεται με τον ΦΠΑ που έχει ήδη καταβάλει η επιχείρηση μέσω των εισροών της. Σε περίπτωση που προκύπτει επιπλέον ποσό προς απόδοση, αυτό θα καταβάλλεται στο τέλος του επόμενου μήνα, ενώ εφόσον προκύπτει επιστροφή, αυτή θα πραγματοποιείται εντός 30 ημερών.
Εναλλακτικά, η ΑΑΔΕ εξετάζει ένα πιο εξατομικευμένο μοντέλο, στο οποίο το ποσοστό αυτόματης απόδοσης θα καθορίζεται ξεχωριστά για κάθε επιχείρηση, βάσει του ιστορικού τζίρου και των προηγούμενων δηλώσεων ΦΠΑ. Με τον τρόπο αυτό, η φορολογική διοίκηση επιδιώκει να προσαρμόσει το σύστημα στις πραγματικές δυνατότητες κάθε επαγγελματία, περιορίζοντας τα φαινόμενα αδυναμίας πληρωμής κατά τον χρόνο εκκαθάρισης.
Η πρωτοβουλία συνδέεται άμεσα με τα στοιχεία για τα ληξιπρόθεσμα φορολογικά χρέη, καθώς από το πραγματικό εισπράξιμο χρέος ύψους περίπου 85 δισ. ευρώ, σχεδόν 25 δισ. ευρώ αφορούν μη καταβληθέντα ποσά ΦΠΑ. Η φορολογική διοίκηση έχει διαπιστώσει ότι πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τον ΦΠΑ ως άτυπο κεφάλαιο κίνησης, γεγονός που οδηγεί σε καθυστερήσεις ή αδυναμία απόδοσης του φόρου.
Η πλήρης εφαρμογή του συστήματος προϋποθέτει τεχνικές προσαρμογές, καθώς απαιτείται αναβάθμιση των συστημάτων πληρωμών και διασύνδεση των POS και των ταμειακών μηχανών με τα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ. Σύμφωνα με την Αρχή, οι νέες ταμειακές μηχανές διαθέτουν ήδη τη σχετική δυνατότητα, ενώ η πιλοτική εφαρμογή θα ξεκινήσει από επαγγελματίες παροχής υπηρεσιών και σταδιακά θα επεκταθεί στο σύνολο της λιανικής αγοράς.
Το σχέδιο εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ψηφιακού μετασχηματισμού της φορολογικής διοίκησης. Η ΑΑΔΕ δρομολογεί, παράλληλα, επιστροφές φόρων εντός 30 ημερών, αυστηρότερη παρακολούθηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών από τη στιγμή της δημιουργίας τους, καθώς και ελέγχους με τη χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης. Στόχος είναι ο διπλασιασμός της εισπραξιμότητας των πραγματικών ληξιπρόθεσμων χρεών και η αύξηση των εμπρόθεσμων δηλώσεων και πληρωμών.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το κενό ΦΠΑ στην Ελλάδα μειώθηκε το 2023 στο 11%, από 13,7% το 2022, προσεγγίζοντας τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διαμορφώνεται στο 9,5%. Από την ΑΑΔΕ εκτιμούν ότι με την πλήρη εφαρμογή των νέων ψηφιακών εργαλείων, η χώρα θα ευθυγραμμιστεί με τα ευρωπαϊκά επίπεδα έως το τέλος του 2026.
Σύνταξη: offnetwork.gr — Διασταύρωση πληροφοριών από Kathimerini, ΑΑΔΕ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή